Waarom die naam: de 50/50 Challenge?

Het begon er eenvoudig mee dat ik mensen – die heus zelf al vaak hebben gedacht om minder vaak vlees te eten - wil motiveren en adviseren, niet afbranden.  Ik besef best dat beginnen met wat vaker vis en vlees laten staan voor veel mensen best lastig is en mensen vaak niet zo goed weten hoe ze moeten beginnen. ‘Wat eet je dan wel?’ 

Ik ken genoeg  mensen die eerder eens met goede moed vegetariër zijn geworden, na korte tijd een keer weer wél vlees aten – om welke reden dan ook – en teleurgesteld in zichzelf het vegetarische eten terzijde hebben geschoven als zijnde Te Moeilijk.

Dus dacht ik; waarom beginnen we niet heel laagdrempelig met een dagje wel, een dagje niet?

Dat is namelijk al een héle Challenge voor mensen die hun hele volwassen leven bij de vraag “Wat eten we vanavond?” eerst hebben bepaald of er kip of een balletje gehakt op tafel komt, waarna de rest als vanzelf volgt.

Mijn originele idee stamt uit augustus en eerst wilde ik direct in september van start met deze ogenschijnlijk  niet zo uitdagende uitdaging. Want dat is mijn natuurlijke manier van doen. Goed idee? Tof, kom, gaan we aan de slag!

Toen ik er iets langer bij stil stond hoe ik mensen dan gemotiveerd zou kunnen houden, en hoe ik voedingsleer en recepten zou kunnen delen kwam ik logischerwijs uit op eLearning . Mijn werkgevers zeiden al snel ‘ja’ toen ik vroeg of ik het aNewSpring platform zou mogen gebruiken voor een online leerpad en tja… toen  besefte ik hoe veel tijd ik nodig zou hebben om een eLearning cursus, of ‘leerpad’ te vullen met recepten en kijktips, met informatie over voeding en dan op zo’n manier dat het mensen gemotiveerd houdt en de deelnemers – zover ze dat willen – met elkaar verbind. Dus schoof het op naar 2020.

Vrij snel schoot  2020 50/50 in mijn hoofd, en het klópt aan alle kanten.

Dagje vega, dagje ‘gewoon’ is hartstikke 50/50

Voor de mensen die vega – dus wel nog kaas en ei en dergelijke - al heel wat vinden, en evengoed voor mensen die op vaker volledig  plantaardig mikken, dat  is ook 50/50

Voor mensen die de Challenge  voor het milieu aangaan, en uit ethisch standpunt, voor het klimaat of voor hun gezondheid of vanwege hun geloof. (jahaaaaa, dat zou 20-20-20-20-20 zijn, maar dat klinkt niet bepaald soepeltjes)

We starten op 2-2-2020. Januari is immers voor de goede voornemens (die tegen eind januari hetzij gesneuveld zijn, hetzij al een beetje bij het dagelijks leven zijn gaan horen).

Daarnaast wil ik de Challenge 90 dagen laten lopen omdat het schijnt dat veranderingen na 90 dagen verankerd raken. Vanaf februari kan ik dan bovendien én eerst volop lekker winterse gerechten delen, zoals maaltijdsoepen en stamppotjes en langzaam naar de lichtere kost opschuiven, met pastasalades en heldere soepjes en tempura bijvoorbeeld.

Ik vul het leerpad met veel eigen recepten, maar ook met recepten die ik her en der vind en die ik vertaal of bijschaaf (uiteraard altijd met bronvermelding)

Als ik die 90 dagen niet te star vast hou, komen we uit op 5-5-2020 als einddatum. Bevrijd van je oude denken over eten, hoe mooi is dat!?

Kwam mijn collega Rik bovenop dit alles nog met een schitterend logo-ontwerp (of beeldmerk? Ik hou ze nooit uit elkaar) waarbij 50/50 met half cijfers en half letters werd geschreven en toen was het plaatje rond!

Hoe mooi wil je het hebben?

De 2020 50/FIFTY Challenge van 2-2-2020 tot 5-5-2020

Doe je mee? Stuur een berichtje met je mailadres naar ntsjvk@gmail.com of via Wh’app als je mijn nummer hebt en ik schrijf je in als deelnemer van dit leerpad. Of ken je iemand die mee zou willen doen? Deel gerust deze blog of de facebookpagina https://www.facebook.com/5050initiatief/ met ieder die geïnteresseerd is zodat we straks met een indrukwekkend grote groep van start gaan.

Beetje bij beetje

Stikstof, global warming, dierenleed, wat hebben ze gemeen?

Overconsumptie. En een wereldeconomie die gebaseerd is op doorlopende groei

Als ik met mijn fiets op de roltrappen van de Maastunnel sta zie ik nog regelmatig een sticker met “I still hate Thatcher” en elke keer weer moet ik grinniken. Ik ook namelijk. Niet zozeer de vrouw (een andere sticker deed me hardop lachen: “the Iron Lady, may she rust in peace”) maar alles waar zij en de andere politici van haar tijd voor stonden. Privatisering, open grenzen, wereldeconomie. Groei, groei,  groei

Nu is de ellende niet in de jaren ’80 begonnen natuurlijk. Al ruim daarvoor met de ruilverkaveling – als ik het goed heb werd dat vooral in de jaren ’50 erg gestimuleerd. En vele, vele (gesubsidieerde) maatregelen om vooral efficiënt met agrarische grond en de veestapel om te gaan. Na de 2^e wereldoorlog en de crisis van de jaren ’30 misschien best logisch (het adagio was “Nooit meer honger”), maar volledig doorgeslagen.  

Maar hoor nu eens zelf. Veestapel. Het woord op zicht al geeft alles aan wat er mis is met hoe wij over deze dieren denken. Het stapelen van levende wezens. Als waren ze willekeurig welke producten. De term veeteelt. Alsof we vee kunnen kweken, verbouwen.

Monocultuur, intensieve landbouw, de bio-industrie. Allemaal uitingen van wat er mis is met de denkwijze van mensen. Van hoever wij weg staan van onze leefomgeving. Zolang we nog kleine gemengd bedrijf-boerderijen hadden was er niets aan de hand met de mest, met stikstof.  Maar nee, het moest anders, moderner, efficiënter.

Het echte probleem ontstond al ver voor deze tijd.

Toen de eerste mensch besloot ‘vee’ te gaan houden en daarmee de toon zette voor een onnatuurlijk  onderscheid tussen onszelf en andere dieren. En omdat zij (we) hiermee weg kwamen kregen we het idee dat dit acceptabel was, en niet lang daarna werd het onderwerpen van andere dieren als normaal gevonden.

Simpel gezien  zijn wij de bullies van de wereld. En omdat niemand ons terugfluit zijn we gaan denken dat we recht hebben op ons gedrag. Maar ‘just because you can’ maakt iets nog niet moreel juist.

Nu eindelijk krijgen ook wij  de rekening gepresenteerd. Niet de afgelopen decennia, toen de insecten het loodje legden, de weidevogels, vele planten, en alle honderdduizenden, nee miljoenen, koeien, kippen en varkens die wij in stinkende stallen opsloten om elke dag goedkoop vlees te kunnen eten

Nu pas, nu we zelf ziek worden van de ongezonde wereld.

En nu moet ineens die boer, die vele tientallen jaren werd gepusht om te moderniseren,  de rekening betalen door het bedrijf - dat soms al van hun grootouders was - gedwongen op te doeken.

En ondanks alle sympathie die mensen voor de boeren hebben gaat niemand spontaan en zonder wetgeving uit zichzelf maximaal 100 km per uur rijden. Of stoppen met elke dag koekjes bij de koffie of andere onnodige shizzle waardoor de productie van granen, suikerbieten, chips-aardappelen en  wat dies meer zij omlaag zou kunnen

Nee. Ook ik niet. Mijn belofte van enkele blogs geleden om geen onnodige zaken meer te eten heb ik meermaals verbroken. Ik vind het zooooo moeilijk om geen koekjes te eten, geen chocola, ijs, pinda’s en andere meuk. Ik let erop dat er geen palmolie in verwerkt is, en dat het vegan is, maar daarbuiten kan ik het snoepen niet weerstaan.

Terwijl ik donders goed weet dat de aarde het niet aan kan, om voor al die mensen niet alleen het hoognodige aan voedsel voort te brengen maar ook nog eens onze overmatige trek in snoep, en onze onstilbare behoefte aan nutteloze spullen voor in huis, onze grenzeloze behoefte aan modieuze kleding en gadgets. Dat dieren, insecten, schimmels, vogels, planten, vissen en bomen de prijs betalen voor ons egocentrische steeds maar meer  ‘willen’

Maar lieve lezers, blijf alsjeblieft proberen.

WIJ zijn de markt.

Als wij beslissen dat legbatterijen onacceptabel zijn dan geven we dat signaal luid en duidelijk door als we niet langer koekjes en mayonaise kopen waar in de lijst met ingrediënten ‘ei’ staat, in plaats van ‘scharrelei’

Als wij verdrietig worden van de berichten over moedervarkens die in een kraamkooi jaar na jaar biggetjes moeten werpen, dan kopen we geen kiloknallers of barbecue-pakketten meer maar bestellen wij ons vlees bij koopeenvarken.nl of andere sympathieke initiatieven en slaan we zo nu en dan een dagje vlees over.

Als wij de weidevogels, insecten en basically ‘de aarde’ een warm hart toedragen dan kopen wij onze boodschappen bij voorkeur biologisch, of nog liever biologisch-dynamisch van Demeter

En dat hoeft niet direct vanaf morgen volledig en direct voor alles, maar maak vandaag een besluit om per morgen in ieder geval geen legbatterij-ei-producten meer te kopen. Of geen palmolie meer te accepteren. Of alleen nog biologisch vlees. Misschien ben je er dan over een paar maanden aan toe een volgende stap te nemen. Beetje bij beetje. En als je bij vrienden eet of buiten de deur koffie drinkt dan is het misschien teveel gevraagd om op  biologische melk te staan, en dat is ook ok

Maar begin

Alsjeblieft
Nu

The 2020 50/50 Challenge krijgt vorm

Poeh. 
Werk hoor!

Alleen al het aanschrijven van mensen wiens help ik goed kan gebruiken houdt me nu al zeker 10 dagen van straat. Elk vrij moment - en ja, ik heb ook werk, een klushuis, hondjes die graag met mij uit wandelen willen - ben ik mails aan het opstellen, bijschaven en versturen (en dan elke 15 minuten kijken of iemand al geantwoord heeft), bezig met het bedenken van de opzet van de cursus 'aardiger eten' (suggesties voor een betere naam blijven welkom) en aan het nadenken hoe je van mensen die graag willen helpen met het opzetten van content wel de content krijgt die je voor ogen hebt

Dus spelregels... dat kostte me vandaag mijn vrije dinsdagochtend, maar volgens mij staat alles nu beschreven. 

Suggesties, feedback? Heel erg welkom

Van stalbrand tot initiatief | the 2020 50-50 challenge

Met de laatste stalbranden van een ruime week geleden wist ik dat de boel nu echt eens op zijn kop moest. De politiek wijst naar de boeren, veehouders naar de wetgeving, de investering voor brandveiliger stallen moet zich natuurlijk wel terugverdienen, maar de consument wil alleen goedkoper vlees. En zo verandert er niets

Ik bedacht dat al iedereen die dit niet kan verkroppen, het beeld van die levend verbrande dieren, zijn stem eens zou laten horen. Niet door petities en verontwaardigde berichten, maar door gezamenlijk op te treden als 'de vrije markt'. Want onze liberale regering gelooft toch zo in de vrije markt? En wie is die markt dan? Nou, wij, met onze uitgaven

In eerste instantie wilde ik 'September Zonder' opzetten. Een maand zouden de mensen die die stalbranden onverteerbaar vinden geen vlees meer kopen. Niet voor thuis, niet in de restaurants, niet in de kantine. Of in ieder geval de oneven dagen, voor de mensen die vegetarisch wel heel lastig vinden

Al snel besefte ik dat één week nooit genoeg is om een beweging op gang te krijgen.

Dat er veel meer redenen zijn om geen of minder vlees of vis te eten dan die gruwelijke branden.

En dat ik het zeker nog wel op poten wil zetten, maar dan vanuit een positief uitgangspunt.

Ik eet al jaaaaaren vegetarisch, maar toen Bruno bij me kwam wonen en er wel vlees werd gekookt in ons huis at ik soms weer wel een stukje mee. Ik ben immers nooit gestopt met vlees eten omdat ik het niet lekker vond. En de reden waarom ik daar ook weer mee ben gestopt is niet de kennis over al die misstanden bij veehouders, veetransporten of slachthuizen. Integendeel zou je bijna kunnen zeggen. De reden waarom ik geen vlees meer kan eten zijn de initiatieven die ik volg op Facebook of Instagram die laten zien hoe sociaal, gezellig, slim en gevoelig varkens, koeien en kippies zijn. Ik heb ze vaker genoemd: Esther the Wonder Pig, de Familie Bofkont, StichtingDe Leemweg. En als ik nu varkensvlees zie, zie ik de vele vele biggetjes die Betsy heeft geworpen, of Muk. Bij rundvlees – en inmiddels bij kaas – denk ik aan de verdrietige verhalen van Mem en Deci

Dus. Het moet een positief initiatief worden. Gedragen door goede wil. En ik heb wel een paar maanden nodig om dit goed op te zetten. Het idee tot nu toe:

Een 'challenge' om mensen ertoe aan te zetten in (tenminste februari en maart) 2020 nog maar de helft van hun dagen vlees of vis te eten. Misschien ook zonder kaas of melk, maar zonder te pushen. Laat mensen bepalen wat voor hun haalbaar is.

Werktitel 'de 50-50 uitdaging voor 2020' (Of 'the 2020 50-50 challenge')

Ik wil vooral mensen laten zien hoe eenvoudig je lekker kunt koken zonder vlees of vis (en zonder te vaak die nep-dingen uit de supermarkt erbij te pakken) en hopen dat ze na deze periode vaker vegan gaan/blijven eten

Bij aNewSpring, mijn werk, heb ik gevraagd of ik op hun platform gratis een cursus mag bouwen en ik of ik dan mensen gratis mag inschrijven.

Want de mooiste manier namelijk om mensen die best vaker vegetarisch zouden willen eten gemotiveerd te houden moet een cursus 'eten zonder bijsmaak' (er moet uiteraard nog wel een aardiger titel komen!) worden.

Met dagelijks een theoretisch brokje voedingsleer zodat mensen wel alles binnenkrijgen wat ze nodig hebben, een stukje 'weet wat je eet (at)' kennis, recepten, interviews en steeds een filmpje. Zien hoe mensen koken zonder dierlijke producten, van erg laagdrempelig tot chef-kok niveau, en lekker veel filmpjes over wat voor sociale en slimme dieren die varkens en koeien zijn. Ze een snoet geven!

Het liefst via een cursus, met steeds teasers op fb maar anders alleen via fb of instagram

Mijn challenge? De hele uitstraling moet vooral positief worden, geen wijzend vingertje of te veel narigheid. Hah, dat gaat me moeite kosten =)

En wie mij wil helpen hierbij:

Heb je voeding gestudeerd? Ken je misschien nog mensen die bij ideële stichtingen of politieke partijen invloed hebben, verstand hebben van campagnes op poten zetten (en die je zelf zou willen benaderen of wiens gegevens je aan me zou kunnen doorgeven)? Zou je wel een filmpje willen opnemen van hoe je een fantastisch vegan taart bakt, of je favoriete vega lasagne? Ben je of ken je een BN'er die deze 'uitdaging' zou willen helpen promoten? Of alles waar ik nog niet aan heb gedacht

Alle input is welkom!

Binnenkort komt er in ieder geval een 'event'  the 2020 50-50 challenge op Facebook. Ik spam u allen alsdan weer =)

En toen was het allemaal anders...

Wat ik me niet heb gerealiseerd toen ik besloot weer te gaan bloggen is dat de situatie volledig ende totaal anders is dan toen ik mijn laatste serie blogde.

Ik woonde destijds op een ver weg Antilletje en deed afgeschermd verslag van mijn leven daar. Cultuurshocks, mijn strijd met het schoolbestuur, domme aannames die ik voor vertrek had gedaan en waarvan ik terug moest komen, alles ging de lucht in. Deels voor het thuisfront, deels om mezelf een dure therapeut te besparen =)

De blog was alleen toegankelijk na mijn akkoord en zo kon ik frank en vrij mijn visie spuien op wat er gaande was in mijn wereldje daar. Niemand van mijn mede-eilandbewoners zou het ooit lezen

Nu probeer ik een openbaar blog te schrijven en als ik zou schrijven wat mij raakt, wat er nu gaande is, dan raakt dat ook de mensen om mij heen.

Vorige week zat ik te popelen om over een stevige discussie met mijn zus te schrijven, waarbij onze levensovertuigingen hard botsten terwijl we ons op een van de fijnste plekjes van Europa bevonden. Dat doe ik dan niet. Dat raakt namelijk ook haar, het betreft ook haar mening en ik vind het dan niet 'aan mij' om dat online te zetten.

Soms zie ik zaken om me heen gebeuren die waarschijnlijk meer normaal zijn voor een boeren omgeving. Zaken die me storen. Maar ik woon hier, en mogelijk lezen dorpsgenoten zo'n stukje. Wat doet dat? En dus schrijf ik het niet op.

Vuile (maar ook de schone als iemand er geen toestemming voor geeft) was hou je immers binnen

 

Wat rest er dan? Zeer gekleurde opiniestukken. Maar daar mis ik de wetenschappelijke en journalistieke kennis voor, maar vooral de tijd om te fact-checken. Dus wat ik nu de wereld in slinger bevalt me ook niet. Het wordt al te snel deprimerende 'kijk wat er allemaal mis is inde wereld' gespui.

En nu? Stoppen? Kan.

Of toch – heel voorzichtig – wel gaan schrijven over mijn wereldje. Wat er om mij heen gebeurd en wat ik daar bij denk, daar bij voel. Eng. 

 

Nachtelijke overpeinzingen

Ik snap helemaal niets van hoe dat werkt met de evolutietheorie 

Het zou toch logisch zijn dat de meest stille muggen en muggen die geen bultjes achterlaten in de loop van de jaren meer kans hebben gehad om te overleven dan muggen die irritant  geluid maken en die hun voedselbron tot last zijn met jeukende akelige bultjes.

Toch is dat niet zo dus blijkbaar heb ik iets niet helemaal goed begrepen van deze theorie van de 'survival of the fittest'.

Muggen die geruisloos zijn en wiens prikken geen bultjes achterlaten mogen van mij nachtelijks heus wat bloed komen tappen.  Volgens mij van iedereen. Die zouden dus in de loop van de eeuwen veel meer kans op overleven gehad moeten hebben dan die kutmuggen waar we het nu mee moeten doen? 

Wie legt me dit uit?
En als je dan toch bezig bent, waarom prikken ze altijd op de bottige delen- waar de jeuk het ergste is?

Mooi hemdje

Ik denk dat we er allemaal mee opgegroeid zijn om ons eigen volk, ons eigen land,  ons eigen diersoort belangrijker vinden dan al het andere. Het is waarschijnlijk erg natuurlijk.
Als er een treinongeluk is in het buitenland en er zijn 47 doden gevallen, waaronder geen Nederlanders dan halen we hier opgelucht adem. Als er een bomaanslag is geweest ergens in Europa staan de kranten daar weken van vol. Hoe dichterbij hoe erger we het vinden. Dat er dagelijks bomaanslagen zijn in andere landen komt bijna niet in het reguliere nieuws.

Ook met dingen als bosbranden. Je kunt dan lezen dat er ergens een vreselijke brand is geweest maar gelukkig waren alle mensen op tijd geëvacueerd. Dat er honderden of zelfs misschien duizenden dieren, insecten, bomen, bloemen dood zijn gegaan wordt zelfs niet genoemd. Nee, gelukkig geen mensen. Dat telt

Ikzelf maak me ook schuldig aan het 'het hemd is nader dan de rok'-fenomeen. Ik kan me nog zo heel goed herinneren dat ik jaren terug lekker in de tuin aan het rommelen was, ik zat eventjes met een kopje thee te genieten toen een vriend belde: "Heb je het al gehoord?"
"Wat?"
"Er is een aanslag geweest in het World Trade Center!"
Ik zat direct rechtop op het bankje "Wat? In Rotterdam?"
"Nee"
Ik ontspande meteen. 
                          Pas uren later besefte ik wat er in New York was gebeurd

Ik ben me erg bewust van dit hemd-rok denken en vraag ik het me af: zouden mensen het echt niet willen weten? Zou het kunnen uitmaken in onze beleving als het voortaan wel wordt benoemd?
Stel je nieuwsberichten voor als:
"Bomaanslag vanmiddag in Breda, 14 doden, dat zijn er 28 minder dan de bomaanslag in Kabul gisteren." 
of
"Overheid heeft akkoord gegeven op aanleg 60 km extra snelweg tussen Utrecht en Rotterdam. Hiervoor moeten 475 bomen worden gekapt waardoor 5.878 vogels hun habitat kwijt zijn, alsmede 7.560 knaagdieren, er 120 km aan bijenstroken verloren gaat en naar schatting per jaar 13.500 insecten extra dood zullen gaan. "

Zou het verschil maken?

Om de wereld op te delen in wij en zij is een heel natuurlijk ding. Ik denk dat de meeste diersoorten dit kennen, zelfs de bomen lees ik in 'The Hidden Life Of Trees'. Bomen zullen andere bomen van hetzelfde soort eerder voeding toestoppen als die dat nodig hebben dan bomen van een ander soort. Al verdelen de schimmels ondergronds wel weer voedingsstoffen tussen verschillende soorten.
Dat komt de diversiteit van het bos ten goede en uiteindelijk is dit ook beter voor de donerende soort omdat een divers bos ook de overlevingskansen van een specifiek soort vergroot

Zouden de schimmels dit beseffen of hebben ze hun eigen motieven?

Hoe dan ook, mensen bulken van de kennis. Met het internet zouden we in theorie alles zó weten. Maar we kiezen er alleen voor onwetend te zijn.

In het Caribisch Engels betekent 'ignorant' niet onwetend zonder bijsmaak. Het geeft aan dat je iets willens en wetens negeert en daarom niet weet.
Dat zijn wij allen. Ignorant. We negeren alles wat ons niet uitkomt.

Kijk eens wat een mooi hemd ik draag. En de rok? Die sleept dagelijks door de bloederige modder - maar zo ver kijken we niet naar beneden

Over suikerbieten en kroketten

Toen ik jong was hadden we altijd een grote pot drop in de kast bij de achterdeur staan, als ik buiten ging spelen pakte ik niet een dropje maar een handje drop. Elke dag. Soms 3, 4 of 5 keer. Ik heb tot de dag vandaag moeite met beschaafd een koekje nemen, of een handje nootjes. Die zak moet leeg, tenminste, als ik thuis ben. In gezelschap kan ik me gedragen =)

Mijn ouders wilden ons daarmee laten delen in de welvaart die voor hun nieuw was. Mijn vader kwam uit een groot gezin, mijn moeder niet, maar beiden waren opgegroeid met één of twee keer per week een stukje vlees op tafel, misschien nog een keer vis (kabeljauw, want dat was toen het goedkoopst) en de andere dagen de restjes door een stamppot, of soep met balletjes, maar verder geen overdaad aan vlees of vis
Koekjes, snoepjes en chips kende mijn vader uit zijn jeugd niet en mijn moeder alleen bij bijzondere gelegenheden

Toen hun generatie het in de jaren ‘60 beter kreeg kwam er zo langzaamaan bij elk kopje koffie een koekje te liggen, zo maar op elke doordeweekse dag. Elk weekeinde bakte mijn moeder met plezier boterkoek of appeltaart, bij vriendinnen thuis die minder enthousiaste moeder hadden werd er cake of roze koeken gekocht. 
Als tiener mocht ik van mijn zakgeld hele zakken chips kopen en zo naar binnen schuiven, of bonbonblocs. Bij het laatste stuk voelde ik me dan weliswaar licht misselijk worden, maar toch ging ook dát naar binnen

(zo veel geluk met mijn genen, ik hoor echt tonnetje-rond te zijn met mijn eetpatroon, maar op een lief randje vet na valt het reuze mee)

Daar zou zó veel mee gewonnen kunnen worden als we alleen dingen aten die ons lichaam nodig heeft. Gewoon, voedsel. 

Er is vaak in het nieuws hoeveel voedsel wordt weggegooid wordt maar wat van van alle meuk die we produceren om te eten die nergens goed voor is. Niet voor ons lichaam en niet voor de wereld.

Zou dat al eens onderzocht zijn, welk deel van de landbouwgrond wordt gebruikt voor suikerbieten voor snoep en koek? Hoeveel sneue kippen dagelijks in een kille stal ei na ei leggen die in koekjes en cakes belanden? Hoeveel graan er wordt verbouwd voor koek, hoeveel aardappels voor chips en patat, hoeveel dieren er een kutleven hebben om in een kroket te belanden? Als we nu alleen nog voedsel zouden eten zou er zo veel gewonnen worden. Obesitas, diabetes. Minder (véél minder) intensieve landbouw en veeteelt. Waarmee weidevogels, insecten, schimmels en noem zo nog een hele zwik weer ruimte krijgen om te leven. En de koeien misschien weer naar buiten kunnen. Er weer ruimte komt voor ‘gemengde boerenbedrijven’ of natuurinclusieve landbouw. Herenboeren. Multifunctionele landbouw. Het kan heel snel gaan, zo’n ommekeer. Als iedereen hier nou eens bewuster mee bezig ging. Bij elke zak chips beseffen dat die aardappels zijn verbouwd op land waar ook muizen horen te leven. Nadenken voordat je klakkeloos een pak custardcakes in je mandje stopt, voordat je bitterballen koopt. Als de supermarkten week na week veel minder shizzle verkopen, zullen ze het minder inkopen. Dat signaal wordt snel genoeg opgepakt bij de inkooporganisaties die minder afnemen bij de boeren of coöperaties. Binnen enkele maanden zullen eierboeren minder nieuwe legkippen kopen als de oude legkippen met pensioen gaan. Het volgende seizoen zal een landbouwer minder suikerbieten poten, en op de niet gebruikte akker misschien uit experiment met biologische vergeten groenten zetten. Ik ga hier de belofte doen. Aan mezelf. Aan de wereld? Online, openbaar. Ik koop alleen nog zo nu en dan chips, koekjes of ander non-voedsel voor in het weekeinde. Lekker op zaterdag op de bank bij een filmpje. Niet meer door-de-weeks. Niet meer ‘omdat het kan’ Ben ik nu naïef, dat ik denk dat het nog kan, de boel keren? Volgens mij kan het namelijk echt, gewoon als wij ons bewuster worden van de gevolgen van ons koopgedrag. Dat het moet staat voor mij als een paal boven water.

Te moeilijk

Ik kan oprecht minutenlang staan te draaikonten bij bijvoorbeeld het fruitschap in de supermarkt. Hoe meer keuze, hoe lastiger. Mensen om me heen zullen zich wellicht afvragen wat ik in vredesnaam daar sta te niksen. Hier zal ik het vertellen

Ik sta namelijk helemaal niet te niksen. Mijn hersenen werken op volle toeren. Zo hard dat er even geen capaciteit over is om nonchalant etiketten te bestuderen of anderszins te doen alsof ik tot de normale mensen hoor. Fruit. Vandaag had ik trek in appels. Dan heb je als eerste – dat blijft natuurlijk wel – de smaak. Ik hou van frisse, knapperige appels, tegen het zure aan. Tenminste, als ik ze zo uit het handje eet. Als ik appeltjes in de citroenolie met tijm zachtjes gaar stoof voor in de salade dan mogen ze zoeter zijn en zelfs een tikje melig. Maar nu zit ik op een zijspoor.

Appels. Kopen. Supermarkt. Schap. Ik ben weer waar ik was. Ik heb gezien welke appels van het aanbod het label friszuur en knapperig hebben. Dat was het eenvoudige stuk. Maar dan komen de overwegingen: allereerst koop ik bij voorkeur fruit van het seizoen, uit Nederland. Behalve dat – als het appelboompje in onze tuin een graadmeter is – het nog geen appelseizoen hier is. Dus is het dan beter voor het milieu om appels uit Nederland te kopen die hier maanden in een koelcel hebben liggen wachten tot het moment dat ik trek had in een appeltje, of is het dan beter appels te kopen uit een land waar het nu wel appelseizoen is en die dan per boot (neem ik aan) naar Nederland zijn verscheept. En waar ís het appelseizoen in juli? Zal ik dan mijn leesbril uit mijn tas opvissen en het aan Tinternet vragen (seizoen en milieuvoordelen) of waag ik het erop?

Het volgende dilemma is plastic. Van de week nog een stuk gelezen dat ons keurig gescheiden ingezamelde plastic naar ergens in Azië wordt verscheept om daar hergebruikt worden (wat ik me al tot een paar maanden terug nooit heb beseft en wat an sich al dubieus is natuurlijk qua milieuwinst) ware het niet dat deze ladingen ook nog eens met grote regelmaat halverwege de reis zó de oceaan in worden geflikkerd! Dus raap ik hier op Ouddorp plastic op van het strand om de zee te ontlasten, gooi dit thuis in de plasticbak & voel ik me helemaal blij met mijn handelen, maar dit gaat dan een boot op naar Azië en komt dan als plastic soep te dobberen ergens voor de kust van kweetnietwaar!

Dode walvissen, dode vogels, verstrikte schildpadden, dode van alles, we kennen de beelden en de berichten allemaal. Dus geen plastic meer, als het even kan om, op niets! Scheiden volstaat niet, we moeten er helemaal van af van dat nare, niet afbreekbare goedje.

Behalve dat ik pas wel weer in een nieuwsitem hoorde dat in plastic verpakte groente en fruit de houdbaarheid met factor uch verlengd – maar dat AH daar nu weer wat op heeft gevonden met dry misting (maar dan weet ik weer niet of dat ook geldt voor die verscheepte seizoensappels uit het buitenland of dat dit alleen voor lokaal geteelde G&F geldt waarvan pas in de schappen de houdbaarheid verlengd moet worden? En ik voel dat ik ondertussen dus nóg niet weet waar ik die stomme appels nou vandaan moet kopen) maar dat kost dan weer stroom, dus hoeveel beter is dat?

En als ik na al deze gedachtes eindelijk vol twijfel met wat jonagolds in mijn handen sta dan nog één drempel; koop ik er 2 of 3? Want het schijnt ook dat de grootste milieuwinst te behalen zou zijn als we simpelweg niet dagelijks voedsel weg zouden gooien. Thuis omdat we te ruim inkopen, de supermarkten omdat we zo verwend zijn dat we elke dag, tot aan sluitingstijd, volle schappen verwachten of zelfs eisen. Maar denk nou eens na. Als je om kwart voor 8 nog keuze hebt uit 11 soorten brood, waar blijft dat brood dan om 8 uur?

Weet ik hoe het anders moet? Nee. Zoals vanavond bij dat fruitschap worstel ik me keer op keer puntsgewijs door allerlei ondoorzichtige keuzes (verpakt biologische kiwi's of onverpakte 'gewone', is er ook zo eentje waar ik kortsluiting op krijg) en vraag me af waarom ik vroeger niet naar de Landbouwhogeschool van Wageningen ben gegaan? Dan had ik me vast raad geweten met al deze dilemma's

Of eigenlijk weet ik het in sommige gevallen heus wel. Weer een krop sla kopen, geen gesneden sla uit een plastic zak. Champignons en aardappels bij de groenteboer kopen, in een papieren zak (maar daar hebben we die bomen weer die familiebanden blijken te kunnen onderscheiden) of in een zelf meegebrachte tas. Maar dat betekent wel dat boodschappen doen een flinke factor meer tijdrovend wordt. En tja, dan is die dode walvis op het nieuws van eergisteren toch best ver van je bed...

Om met een goed gevoel af te sluiten wel nog even terug naar mijn eerdere zijspoor:

Op een bedje van sla (van een krop, zelf gewassen – niet van die in plastic '3x in ijswater gewassen' shizzle van de supermarkt) wat geraspte courgette (los gekocht bij de groenteboer) en dan daarover die in citroenolie langzaam gesmoorde appelschijfjes met verse tijm en wat zeezout en je hebt met een handvol eenvoudige ingrediënten een hele bijzondere salade

Heerlijk bij gebakken aardappeltjes, gevulde portobello's uit de oven en met verse boontjes

Weg met het label bij-vriendelijk!

Vanmiddag tijdens een 'rondje dorp' met de hondjes zag ik op meerdere plekken 4, 5, 6 dode bijen liggen binnen een omtrek van een paar meter. Ik heb dan het donkerbruine vermoeden dat iemand daar in de omgeving met Roundup heeft lopen spuiten óf een van de buren daar plantjes heeft gekocht bij de supermarkt, bouwmarkt of een mega-tuincentrum

Glyfosaat zou wat mij betreft per direct verboden moeten worden voor particulier gebruik. Ik vind dat een taak van de lokale of landelijke overheid al zouden mensen inmiddels ook gewoon beter moeten weten dan dat te kopen en te gebruiken... 

Maarja, het gemak hè! Een keer goed spuiten en je bent weken van het onkruid tussen je tegels af. En als je dan dit voorjaar al 3 keer een zaterdag met pijn in je rug voorovergebogen met een mesje tussen je tegels hebt staan peuteren en ook al met azijn in de weer bent geweest en dat rottige onkruid kom nu al weer op... tja...

Veel mensen denken dan ook dat het heus zo'n vaart niet zal lopen als ze zo nu en dan Round Up gebruiken. Met argumenten als 'anders was het heus verboden' en 'ach, dat ene keertje' vergoelijkt men het gebruik zolang het eenvoudig in allerlei winkels te koop staat (niet bij Intratuin overigens, die durven niet meer, daar verkoopt men alleen nog ecologische onkruidverwijderaars, whoop whoop) en het online vrij verkrijgbaar is

Ikzelf heb vandaag een mailtje gestuurd aan de gemeente met de vraag het dan tenminste  hier te verbieden, als de landelijke regering het niet verbied. Het zou helpen als meer mensen hun bezorgdheid over glyfosaat of andere enge bestrijdingsmiddelen willen uitspreken, het contactformulier van Team Duurzaamheid van de gemeente Goeree Overflakkee vind je hier

Maar de andere mogelijkheid van het ter plekke sterven van een meerdere handenvol bijen zijn de 'foute plantjes'.

Plantjes en bloemetjes waar bijen van dood gaan. Het blijft voor veel mensen een onvoorstelbaar ding. Stickertjes met 'bij-vriendelijk' hebben dan ook voor het gros der mensen geen enkel zin. Die denken 'nogal wiedes, bloemetjes zijn toch altijd bij-vriendelijk!'

Als je toevallig geen lid bent van Natuurmonumenten of Greenpeace of een andere geitenwollensokkenclub en op Facebook geen groepen volgt die hierover aan de bel trekken dan kan het je ook volledig zijn ontgaan. En zo blijven goed bedoelende mensen ongewild en onbewust meewerken aan de bijensterfte. En evenzo het sterven van vlinders en andere insecten natuurlijk.

Zo'n label met bij-vriendelijk, of insect-vriendelijk is dan ook niet duidelijk genoeg. Ik pleit voor de andersom aanpak, een label of sticker waar niemand omheen kan: 'Veroorzaakt bijensterfte' zou mijn voorkeur hebben, maar ik mis dan ook een tactisch gen, of twee... 

Toch heeft dit mijn voorkeur. Want hoe kan het dat roken ontmoedigen door nare foto's en teksten wél erdoor is gekomen maar er geen nare teksten op foute plantjes worden geplakt met lekker eenvoudige teksten als 'dit plantje veroorzaakt de dood van nuttige insecten' of 'deze bloemen zijn slecht voor het milieu' met een foto van lege fruit-schappen in de winkel of een dood bijtje op zijn rug, die wordt opgevreten door mieren.

Misschien ooit... Voor nu, een oranje label 'bij-onvriendelijk' op alle plantjes die gedrenkt zijn in de bestrijdingsmiddelen of steriel zijn? Waarom niet??

Ook hierbij de oproep: laat een bericht hierover achter op info@goeree-overflakkee.nl, op hun facebook pagina, twitter of waar dan ook. Of als je niet van hier bent, bij je eigen gemeente - die hebben ook vast de mond vol over duurzaam - roep ook hen op om maatregelen te nemen. 

Laten we lekker veel geluid maken, zodat de gemeenten beseffen dat mensen dit belangrijk vinden!

* 6-8-2019: een vriendin wees me hier op: https://www.wur.nl/nl/nieuws/Dode-hommels-onder-lindebomen-normaal-voor-het-jaargetijde-.htm

Ik laat mijn blog hier onveranderd, omdat ook fouten toegegeven mogen worden, toch? De aanleiding van mijn blog was dus niet zo ernstig al het mij leek, maar voor de rest blijf ik wel achter mijn oproep staan